Aydın’da bir köy, Dağyeni köyünün tarihçesi.

Dağyeni ile ilgili blog yazımda köyümüzün tarihinden bahsedeceğimi bildirmiştim. Araştırmaların neticesinde, 1958’li yıllarda beni okutan, Rahmetli ilkokul öğretmenim Zeki Serbest’in titiz bir çalışması olan, 1964 yılında, daktilo ile yazdığı köy inceleme yazısından alıntıyla anlatmak istiyorum. Kendisine o zaman, öğretmen Mehmet Binici ve öğretmen Hüseyin Erişen yardımcı olmuşlardır.  Değerli öğretmenime, burada anarken “Allah rahmet eylesin. Ruhu şad olsun”. Diyorum.

Köy daha önce bugünkü köyün batısında, takriben 1,5 km. mesafede, Kocapınar denilen yerde kurulmuştur. Şimdi bu eski köy yerine, çam yanı denilmektedir. Çam yanı Köyü, Bağ Nahiyesi adı verilen bir kasabaya bağlanmıştır. Bu nahiyenin Selçuk olduğu sanılmaktadır.

Çam yanı Köyü, Koca pınar kaynak suyunun pek yakınında kurulmuş olduğundan, köylüler yalnız bu kaynaktan istifade etmişler. Kaynağın köye çok yakın olması, kaynak suyunun köy istikametinden gelmiş olması, zamanla köyün pisliğinin ve hatta mezarlıktan sızıntı halinde akan suların, kaynak suyuna karışmış olmasından, köyde salgın hastalık baş göstermiş, çok sayıda insan ölmüştür. Buna büyük ölet denmiştir. İnanışlarına göre köye uğursuzluk geldiğini, köyden uzaklaşıp başka bir yere gidip, yerleşmeğe düşünmüşler ve bugünkü köyün bulunduğu yere yerleşmişler. Bu yerleşmenin kati olarak tarihi belli olmamakla beraber 1650 yıllarında olduğu tahmin edilmektedir. Çam yanı Köyünden ilk önce gelenler, İncerler ailesi ile Sarılar ailesidir. Bu ilk gelenler “Buraya daha yeni köy yapalım” demişler. Yeni kurulan köyün adı daha yeni köy olarak kabul edilmiş, zamanla daha yeni kelimesi, (Osmanlıcada, Dağcedid) bu günlere Dağyeni olarak gelmiştir.

Dağyeni Köyünün bulunduğu yerler, Tire’de oturan tapu katibi Hacı Unceroğlunun imiş. Hacı Ünceroğlundan habersiz yerleşen insanlar, varlıklarını belli etmemek için, ormanlar arsında gizli yaşamışlar ve hatta mevcudiyetlerini belli etmemek için köpek ve tavuk besleyememişlerdir. Daha sonra toprak evler yaparak barınmışlardır.

Hacı Unceroğlunun ölümünden sonra  arazilerin bir kısmı köylüler tarafından satın alınmış, bir kısım araziler de gene Tire’de oturan Hacı Beytuloğlu’na   intikal etmiş, Hacı Beytuloğlu ile köylüler arasında arazi mücadelesi olmuş, Beytuloğlu’nun ölümü üzerine araziler oğulları arasında pay edilmiş, bunlarda arazilerini köylülere satmak zorunda kalmışlardır. İşte bu sırada geçimleri hayvancılık olan göçebe akını baş göstermiştir. Bu göçebelerin en önemlileri, Tire üzerinden gelen Arnavut göçebeleri ile Bursa’dan gelen, Hacı Mehmetler göçebeleridir. Yeni gelen göçebeler yerli ahalilerle kaynaşmışlar ve zamanla Hacı Mehmetler soyu köyün hakim unsurları haline gelmişler, bu gün dahi köyün en zengin ve sözü geçen yeni köyün eşrafları, Hacı Mehmetler soyundan gelen fertlerdir.

Şimdiki yerine, 1650 Yılında kurulan Dağyeni Köyü, Cevizli dağ sıradağlarının devamı olan (Yedi yaran ve Kartal tepesinin takriben 4 km. güneyindedir. Köyün bulunduğu yer taşlık ve engebelidir.  Köy doğuda Dampınar, güney doğuda Çamköy, kuzeyde Tire İlçesinin Büyük Kale bucağı, batıda Selatin ile komşudur. Daha önce İzmir iline bağlı idi. 1934 yılında Aydın iline bağlanmıştır.

İşte bizim Dağyeni Köyü, 363 yıllık geçmişiyle bu günlere gelmiştir. (1919-1922 Milli Mücadele yıllarını başka bir blog yazımda anlatacağım.)

Esenlikle kalın sevgili okuyucularım.

Saygılar, sevgiler.

Abdurrahman Balcılar

Twitter: abdurrahman balcılar@abbalcilar

Face : ab.balcilar@hotmail.com

Blog: milliyet.com.tr/cansever

Blog: balcilar-blog