Kırlangıçlar göçmen kuşların en sevimli ve insana en yakın olanlarındandır. Her yıl havaların ısınması ile, Nisan başlarında gelirler, Eylül sonlarına doğru ülkemizi terk ederler. Bu sevimli dostlar Afrika’dan gelirler. Eski yuvalarına yerleşirler. Şayet bozulmuşsa yenisini yaparlar. Burada yumurtlayıp, çoğalıp yavruları ile dönerler.
İnsana yakın olan göçmen kuşlardan kırlangıç, evlerimizin en yakın komşularıdır. Kasabalarda, köylerde balkonlara, saçak altlarına çamurdan yuvalarını itina ile inşa ederler. İnsana bu kadar yakın olması içgüdüsel olarak kendilerini zararlı diğer canlılardan korumaktır. Yılanlardan, başka yırtıcı kuşlarından yavrularını korumak amacıyla insana en yakın yerde yuvalarını kurarlar.
Kırlangıçlar tek eşli kuşlardan dır. Yuvayı birlikte yaparlar, edindiğim bilgiye göre, getirdikleri çamuru erkeğin tükürüğünü tutkal gibi kullanıp duvara yapıştırıyorlar.
Ben sizlere geçen yıl gelmiş, evimizin kullanılmayan kısımına yuva yapan kırlangıçları anlatacağım. Kapalı mekan olduğu için yuva yarım şekilde. Genelde dış balkonlara yapılan yuvalar tamamen kapalı, sadece girebilecekleri bir delik bıkıyorlar.
Bu yıl da, bizim sevimli dostlarımız, bir çift kırlangıç gene aynı yuvalarına Nisan başlarında geldiler. Aynı çift olduğunu tahmin ediyorum. Yuva hiç bozulmadığı için sadece içini saman, kıl, tüy getirdiler. Geldiklerinden bir mühlet sonra 6 adet yumurta yaptı ve kuluçkaya yattı. Genelde dişinin vücut ısısı daha yüksek olduğu için o yatarmış. Bazen dişi avlanmaya gittiğinde erkek yatıyordu.
Hesap etmedim ama 15-20 gün sonra yavrular firesiz çıktı. Altı adet yavru. Anneleri ve babaları aşağı yukarı 20-25 gündür beslediler, büyüttüler. Anne ağzında yem ile geldiğini görünce yuvanın kenarlarına sıralanan altı yavru, aynı anda ağızlarını açıyorlardı. Anne herhalde belli sıraya göre getirdiği böceği onların ağızlarına veriyor, besliyordu.
Benim dikkatimi çeken, anne kuluçkada iken, erkek geceleri geliyor, yuvanın kenarına tünüyordu. Yavrular olunca, erkek gelmedi, geceleri dışarılarda bir yerde tünedi. Yavrular büyüdükçe, yuvada yer kalmadı, anne önce yuva kenarında, sonra da o da dışarıda geceyi geçirmeye başladı. O küçük yuvada 6 yavru büyüdükçe yer kalmadı, sıkışık bir hal aldılar. Anne onları terbiyemi ediyor, yoksa bu işgüdüsel bir olay mıdır, bilmiyorum. Hiç bir yavru yuva içine pisle mi yordu. İhtiyacı olan, arkasını yuva kenarına dönüp dışarı yapıyorlardı.
Geçen yıl 3 temmuzda yuvadan uçmuşlardı. Bu yıl erken geldiler ki erken uçtular. Dün fotoğraf çekmek için sandalyeye çıktım, üç-beş poz çektim. aniden 4 tanesi yuvadan uçtu, kaçtı. Yuvada sadece iki tanesi kaldı. Kalanlar uçuş eğitimi yapmamışlardı herhalde. Ya da en zayıf olanları. Farkında değilim ama, gece yuvaya gelmediler. Bu sabah sadece o iki adet vardı. Anne geliyor, turlayıp gidiyor.
Yuvada kalan iki yavru kırlangıç, biri içeride yatıyor, biri de kenara tünemiş. Bakalım onlar ne zaman uçuşa gidecekler.
İşte böyle bizim evlerimizin en yakın komşuları kırlangıçların üremesi böyle. İki kişi geldiler, 8 kişilik aile oldular. Herhalde yazı da buralarda geçirecekler, yiyeceklerin azalması ve havaların serinlemesi ile kışlık mekanları Afrika’ya doğru göç edecekler.
Sabahları yuvaya yaklaştığımda anne cik, cik,sesler çıkartarak uçuyor gidiyordu. Bu bir koruma mı, yoksa bir sevinç uçuşumu anlamış değilim.
İşte benim kırlangıç komşularımda gözlemlediklerim.
Saygılar ve sevgiler.
Abdurrahman Balcılar
Twitter: abdurrahman balcılar@abbalcilar
Mail : ab.balcilar@hotmail.com
Blog: milliyet.com.tr/cansever
Not: Fotoğraflar tarafımdan çekilmiştir.