05 Temmuz ’13
- Kategori
- Gelenekler
Odun ateşinde kaynatılır.
Sırası geldikçe gelenek ve göreneklerimizi anlatacağımı bahsetmiştim. Bu sabah kalktığımda evin avlusunda bulgur kazanlarının kurulup, bulgur kaynatmaya başladıklarını gördüm. Bizimkiler önümüzdeki kış için yemeklik bulgur yapıyorlardı.
Aydın, Dağyeni Köyünde bu gelenek yıllardır devam etmektedir. Genellikle Temmuz aylarında buğday orakları bitip, harman kaldırıldıktan sonra yapılır. Günümüzde buğday ekim alanları yok denecek kadar azdır. Boş tarlalar ya zeytin ağacı, ya da incir ağacı dikilmiştir. Kendi yetiştirdikleri “Karakılçık” cinsi buğdaydan yapılır bulgur. Kendi yetiştirmeyenler konu komşudan satın alır. Ailenin sayısına göre 2-3 ayar buğdaydan yapar yemeklik bulgurunu. Bir ayar 18 kg. civarındadır.
Bir, bir buçuk, iki ya da üç ayar ihtiyacına göre kazana konur. Yeterice su koyulur. Kazanların altında odun ateşi yakılır. Belli kıvama gelinceye kadar buğdaylar kaynatılır. Sonra çıkartılır, suyu süzülen buğdaylar sofra bezi dediğimiz örtüler üstünde güneşte kurutulur. Genellikle yüksek dam başları seçilir. Toz topraktan uzak olması gerekir.
İyice kuruyan buğdaylar, tek tek elden geçirilerek, taşı ve yabancı maddelerden ayıklanır. Sonra üst üste konmuş yuvarlak silindirik taşlardan oluşan el değirmenlerde öğütülür. Üst taşta ağaç, 20 cm.lik saptan karşılıklı iki kadın çevirerek yapar bu işi. İmece üslüne göre komşu ve akrabalar birbirlerine yardım ederler. Değirmen başında muhabbet vardır. Hatta türküler söyleyerek keyif haline getirilir bu iş. (Buğdayı kaynatırlar, seveni oynatırlar). Türküsü meşhurdur.
Günümüzde el değirmenleri ile bu zor olduğundan teknolojiden istifade eder oldular. Bulgurlar torbalarla kasabaya gönderilir. Makine değirmenlerinde çektirilir.
Kırılan buğdaylar kalburdan geçirilerek üç ayrı sınıfa ayrılır. Pilavlık bulgur, ince köftelik bulgur ve iri sarmalık bulgur.
Artık kışlık yemek çeşitlerinizden biri hazırdır.
Yengeme sordum. “Bu zahmetli işi niye yapıyorsunuz” diye. Kendi yaptıkları bulgurun tadı bir başka olduğunu söyledi. Ben de söylüyorum. Böylece ucuza geliyor.
Afiyet olsun, Allah yemeğe nasip etsin
Saygılar, sevgiler.
Abdurrahman Balcılar
Twitter: abdurrahman balcılar@abbalcilar
Face : ab.balcilar@hotmail.com
Blok: milliyet.com.tr/cansever